Zes tips hoe je ego's laat samenwerken, inclusief die van jezelf
Managen zonder ego of egovrij leiderschap: kan dat? We noemen het tegenwoordig faciliterend of dienend leiderschap. Wat impliceert dat je je ego beter thuis kan houden als je leiding wilt geven. Anders bent je meer met jezelf bezig dan met het opzetten van een goed team en onvoldoende dienstbaar. Maar managen zonder ego is een innerlijke tegenstrijdigheid. Volgens het Common Sense Leiderschap is er niets mis met een ego. Ieder mens heeft er één en zou er goed voor moeten zorgen. Het is gezond dat managers, iedereen, een sterk zelfbeeld en eigenwaarde hebben. De dynamiek, creativiteit, expertise en betrokkenheid die dat oplevert willen we toch graag in onze organisatie? Maar hoe maken en houden we het een beetje werkbaar met al die ego’s? We geven zes tips.
Tip 1: Omarm je eigen ego en dat van anderen
Ken jij iemand die werkt om er niet zelf beter van te worden? Die niet wil dat het zijn collega’s goed gaat en er geen belang bij heeft dat de organisatie blijft bestaan en krachtig is? Die verdient een grondige analyse. Want in de kern wil je elke dag doen wat jij wilt doen. Je eigen vrije wil volgen. Zo zitten we in elkaar. Alle neuzen dezelfde kant op hoor je vaak in organisaties. Bij Axis into Management zeggen we: Iedere neus zijn eigen kant op. We willen aan onze psychologische basisbehoeften voldoen (autonomie, competentie en verbinding), maar ook aan behoeften zoals erkenning, ontwikkeling, geluk en vriendschap. Ik adviseer: zorg ervoor dat jij en de medewerkers eigen motieven kunnen ontwikkelen en realiseren. Daar zijn ze toch al mee bezig. Dit vereist wel dat je goede onderlinge afspraken maakt. Zorg dat deze afspraken tot stand komen in een heldere overlegstructuur waarin iedereen aan bijdraagt.
Tip 2: Geef ego’s de ruimte
Een grote mond en nadrukkelijke aanwezigheid kwalificeren we al snel als een probleem met een (te) groot ego. Natuurlijk is er duidelijk iets mis als iemand tè zelfgericht, arrogant of misschien zelfs narcistisch is. Of als hij of zij alleen maar kritiek heeft zonder een positief alternatief te geven. Het individuele wordt dan belangrijker dan het gemeenschappelijke. Maar wat heeft dit met een grote mond en nadrukkelijke aanwezigheid te maken? Je kan het ook zien als een mening hebben, betrokken en bevlogen zijn. Dat is toch juist goed? Dat willen we toch? Ons advies: hoe groter het ego, hoe beter. Ego vormt de basis van mondigheid.
Stimuleer dat medewerkers zich niet op de vlakte houden maar vragen stellen, positief kritisch zijn en hun mening geven. Doe dat zelf ook als voorbeeld. Zo levert iedereen een actieve en constructieve bijdrage aan het verkrijgen van gemeenschappelijk begrip, nuttige inzichten, aanvullingen op je eigen visie en èchte reacties op het onderwerp van gesprek.
Tip 3: Een ego met een functie
Maar hoe kun je jouw managers- ego positief laten werken? Mijn tip: ga bij de communicatie naar medewerkers uit van de bedoeling van de organisatie. Jij bent als manager uiteraard de aangewezen persoon die op basis van deze bedoeling opdrachten geeft in plaats van de persoon die mag of moet zeggen hoe dingen gebeuren. Je kunt niet tot in detail bepalen hoe een ander denkt of handelt. Wel baseer je jouw communicatie en handelen op de verantwoordelijkheid die jouw functie met zich meebrengt. Daarbij kan het handig zijn om de focus te verleggen in je taalgebruik van ‘je’ of ‘ik’ naar ‘wij’.
Tip 4: Er is niks mis met gezond eigenbelang
We zijn de laatste jaren misschien een beetje doorgeschoten. We verbinden ons meer dan ooit met de missie en cultuur van een organisatie en dragen graag bij aan een betere wereld. Het lijkt wel verkeerd om te zeggen dat je primair voor jezelf werkt. Dat je eigen belang hebt. Bijvoorbeeld dat je werkt om geld te verdienen. Of omdat je een bepaalde functie ambieert omdat je daar jezelf het beste kan ontwikkelen. gezond eigenbelang is goed voor jou en voor je omgeving. Want als het jou goed gaat, ben je ook beter in staat om het de ander goed te laten gaan. De zuurstofkapjes in het vliegtuig zijn daar altijd weer een heel mooi voorbeeld van. Eerst die van jezelf opzetten, dan pas de kapjes op de hoofden van je kinderen plaatsen.
De tip is dus: jouw ego is een heel gezond uitgangspunt voor een (bedrijfsmatige) ontwikkeling. Zet het daarvoor in. Neem je eigen ontwikkeling als uitgangspunt en werk aan je zelfrealisatie. Want hoe kunt je anders werken aan de realisatie van de organisatiedoelen?
Tip 5: Ego’s laten samenwerken
Bij het samenwerken in organisaties hebben we niet alleen te maken met ons eigen ego. We moeten ook rekening houden met het ego en de vrije wil van anderen. De medewerkers waar je leiding aan geeft, hebben eigen overtuigingen en eigen belangen. Het kan zijn dat hun of jouw belang losstaan van wat de organisatie voor ogen heeft. In zo’n situatie is het heel moeilijk om tot samenwerking te komen. Mijn advies: negeer je ego en dat van uw medewerkers niet. Bekijk hoe al deze ego’s samenhangen met elkaar en met de bedoeling van de organisatie. Maak ook zichtbaar in hoeverre ieders wil, overtuiging en belang (nog) samenhangt met de organisatiedoelen. Hoe complex, moeilijk en confronterend dat gesprek ook is. Ook hier is de lijn: maak heldere afspraken wat we van elkaar verwachten. Of neem afscheid als de belangen niet meer te verenigen zijn.
Tip 6: Laat je ego spreken
Ook een ego kan zich fatsoenlijk gedragen en het goede voorbeeld geven. Waarom niet? We hebben allemaal een ego en eigen overtuigingen en er is niks mis met het nastreven van gezond eigenbelang. Maar zorg wel dat je goed begrepen wordt. Spreek je uit. Mijn laatste tip in deze blog: wees duidelijk over je intenties en ook over de relatie tussen wat jij nastreeft en de belangen en doelen van de organisatie en anderen. Als het voor je omgeving duidelijk is dat je bijdraagt aan de organisatie en je eigen belang, zal niemand jouw ego als te groot of belemmerend ervaren. Sterker nog, de kans dat je waardering ontvangt over je transparantie is groot. En misschien dien je wel als voorbeeld voor anderen om hun wensen en talenten na te jagen, mondig te zijn en zich in te zetten voor de organisatie. Zoals we dat allemaal van nature geneigd zijn om te doen.