Autonomie is kansen grijpen
Niets werkt beter om je hoofd leeg te maken dan het water op te gaan in een zeilboot. Je bent zo vrij als een vogeltje. Je kunt overal heen waar je maar naar toe wilt. Had je die vrijheid op je werk ook maar dan zou het er een stuk leuker zijn. Maar is dat wel zo? Is absolute vrijheid niet eerder een belemmering om je werk goed te kunnen doen?
Autonomie gaat over keuzevrijheid
Stiekem wordt je ook op een zeilboot op allerlei manieren enorm in je vrijheid en keuzemogelijkheden beperkt. En het is echt niet alleen de wind waar je afhankelijk van bent. Wij zijn op onze zeiltocht allerlei verschillende soorten belemmeringen tegen gekomen en toch voelden we ons zo vrij als een vogeltje. Soms was het spannend, soms zat het tegen, heel erg tegen zelfs, maar uiteindelijk was het een fantastische reis. Het gaat er blijkbaar niet om of je onbegrensde mogelijkheden hebt, maar of je de vrijheid hebt om de keuzes te maken waar je verder mee komt. Keuzes waardoor je dichter bij je doel komt.
Onze missie is mooie herinneringen maken
Het was dit jaar al weer de derde keer dat ik met mijn dochter een weekje een boot heb gehuurd om samen te genieten van de zon, het water, de wind en natuurlijk de gezelligheid met elkaar. Hoeveel quality time wil je hebben. Dat alleen al is fantastisch. We kunnen na onze derde tocht zo langzamerhand van een traditie spreken. Onze missie voor deze reis was voor ons allebei duidelijk. We wilden samen mooie herinneringen maken.
Een strategie met veel ruimte
Om die mooie herinneringen te maken was onze strategie dit jaar om in een week tijd een rondje Flevopolder te doen. Vanuit Huizen tegen de klok in via Harderwijk, het Ketelmeer, Lelystad en over het Markermeer via Muiden weer terug naar Huizen. Dat we linksom gingen had te maken met de verwachte windrichting. Als we met de klok mee hadden gevaren hadden we veel vaker tegenwind gehad. We hadden voldoende proviand aan boord om af en toe op een onbewoond eiland te kunnen overnachten, maar we wilden onderweg ook genieten van een hapje en een drankje op een leuk terras. Papa betaalt, dus af en toe uit eten was ook onderdeel van de strategie.
Een flexibel plan
Ook bij het zeilen is het van belang om eerst even goed na te denken en een plan te maken voor je op reis gaat. Dat is op het werk niet anders. Ook al heb je een duidelijke missie en heb je ook al een idee welke strategie je wilt volgen, dan nog is gewoon beginnen en kijken waar het schip strand zelden effectief. Aan de andere kant is het star vasthouden aan een plan ook een recept voor mislukkingen. De kunst is om flexibel te zijn en jouw plan aan te passen als het net even anders loopt dan je had verwacht.
Volledige blokkade
Op vrijdagmiddag om 4 uur stapten we aan boord. We wilden nog even een klein stukje varen om daarna bij het eilandje Huizenhoef in het Gooimeer te overnachten. Lekker om er even in te komen en de boot te leren kennen. Het Gooimeer is diep genoeg om overal te kunnen varen, dus we hoefden ons niets aan te trekken van de boeien die de vaargeul markeerden. Lekker buiten de kaders zeilen.
Niet dus. Het liep al gelijk anders.
Ons eerste obstakel diende zich aan en bleek onder de boot te hangen. Buiten de vaargeul groeit het Fonteinkruid in dat gedeelte van de randmeren er als kool. Deze waterplant blijft aan je roer en kiel hangen en ook je schroef zit binnen no time helemaal vol met de lange takken en bladeren van deze waterplant. Dan kun je niet meer overstag, kom je nog nauwelijks vooruit en als je de motor aan zet, dan zie je aan de dikke zwarte rookwolken dat die het veel te zwaar heeft. De enige optie is om midden op het meer het water in te gaan en de takken los te trekken. Het was even een klusje. We hadden er gemakkelijk een paar groenkliko’s mee kunnen vullen.
Autonomie is de vrijheid om je plan te kunnen bijstellen
Ondertussen waren we zover afgedreven dat we besloten om niet op Huizerhoef te overnachten, maar op een eilandje verderop: de Dode Hond. De naam klinkt wat luguber, maar er is een leuk steigertje waar je kunt aanleggen.
Zo zie je maar dat je door de omstandigheden soms gedwongen wordt om je plan bij te stellen. Hoe vaak heb je zelf niet het gevoel dat je aan een dood paard aan het trekken bent? Loop je ook wel eens te vloeken tegen van alles en nog wat op jouw werk en kom je geen steek verder? Het voelt al veel minder erg als je de kans krijgt om iets aan de problemen te doen. Als je de mogelijkheid hebt om zelf in te grijpen of als anderen naar jou luisteren en iets aan de situatie doen. We konden ingrijpen en hebben die eerste dag de boot beter leren kennen dan we van tevoren hadden gedacht. En in deze moeilijke omstandigheden hebben we het zeilgevoel zelfs weer sneller in de vingers gekregen dan gedacht. Af en toe flink lopen vloeken en mopperen om dat vervloekte Fonteinkruid heeft zelfs leuke plaatjes opgeleverd met een mooi verhaal bij. Plan mislukt, maar missie geslaagd.
Kaders en richtlijnen moeten er zijn om te helpen
Een stuk verderop ligt het Nuldernauw. Hier is het vrij smal en we hadden de pech dat dat stukje recht tegen de wind in lag. Het waaide niet heel hard, maar al laverend vorderden we gestaag. Op de kaart hadden we gezien dat het hier buiten de vaargeul vrij ondiep is. Daar moet je met een vaste kiel onder je boot beter niet komen, maar een beetje buiten de kaders moet toch kunnen? Je mag toch verwachten dat er een marge is ingebouwd? Laten we eerlijk zijn. Het is ook wel een sport om te kijken hoe ver je kunt gaan. We hadden trouwens een dieptemeter aan boord en meten is weten dus dat moest wel goed komen.
Kaders en richtlijnen zijn er niet voor niets. Ze zijn er niet om je te pesten maar om je te helpen en om je te beschermen tegen gevaren. Gelukkig gingen we niet heel hard toen we genadeloos vastliepen in de modder net buiten de vaargeul. De dieptemeter sprong na enkele seconden braaf van ruim 2 meter naar 0 cm. Blind vertrouwen op je metertjes is blijkbaar ook niet altijd verstandig. Het kostte ons wat moeite om weer los te komen van de onzichtbare moddermuur onder water. Gelukkig hadden we geen schade, maar Harderwijk gingen we die dag niet meer halen. We hebben, met een wijze les op zak, heerlijk geslapen bij strand Horst.
We offeren iets op, maar het doel blijft recht overeind
De volgende dag was er geen wind en zijn we alsnog naar Harderwijk gedobberd. Een afstand van slechts een paar kilometer. Daarmee lagen we gelijk een volle dag achter op schema. Ons bijgestelde plan was om de volgende dag de verloren tijd in te halen, met als gevolg dat we niet hebben kunnen lunchen in Elburg. Dat was wel jammer want Elburg is een leuk stadje. We hebben afgesproken dat we er ooit nog wel eens heen zullen gaan.
In scrum termen zouden we zeggen: we hebben ons doel gehaald, maar de user story ‘lunchen in Elburg’ hebben we noodgedwongen uit de sprint gehaald. De sprint verlengen of de user story naar de volgende sprint doorschuiven was geen optie. De huur van de boot konden we niet verlengen en als dat al had gekund dan is het nog maar de vraag of ik er voor had willen betalen. Een scrum team zou dat ook nooit moeten doen. Je doel halen binnen de sprint is heilig. Er vanuit gaat dat je het wel in de volgende sprint kunt oppakken is als leven op de zak van iemand anders. Zou je het nog steeds doen als je er een evenredig deel van je salaris voor zou moeten inleveren?
Neem in zwaar weer geen onnodige risico’s
Het laatste stukje van onze reis van Lelystad terug naar Huizen leverde een laatste hobbel op. De wind trok aan naar vrij krachtig en waaide niet uit het westen zoals we verwacht hadden, maar uit zuid-zuidwestelijke richting. Daarmee ligt Lelystad aan lager wal en moesten we opboksen tegen flinke golven. Dat was spectaculair, maar als de lucht betrekt en er ook nog een flinke bui aan zit te komen, is het beter om even pas op de plaats te maken en een veilige haven op te zoeken. Zeker omdat mijn dochter nog niet zoveel ervaring heeft. Ze gaf aan dat ze het met dit weer niet zag zitten om de boot alleen te besturen als er wat met mij zou gebeuren. Ook op het werk worden risico’s soms te groot en ook dan moet je je plan aanpassen. Je doel behalen mag niet ten koste gaan van iedere prijs.
Omdenken en kansen benutten
Zo zie je maar dat er onderweg van alles kan gebeuren waar je van tevoren niet gelijk rekening mee hebt gehouden. Allerlei dingen waardoor je niet kunt doen wat je eigenlijk van plan was. Blokkades, inschattingsfouten, het wegvallen van hulpbronnen, missende competenties of misschien wel je iets te grote eigen ego kunnen je in je voortgang belemmeren. Benut daarom zoveel mogelijk de ruimte die je hebt om toch je doelen te halen. En zelfs als dat dreigt te mislukken heb je vaak nog wel wat opties en kun je als laatste redmiddel je doelen bijstellen. Ondanks alle belemmeringen en tegenslagen heb je vaak veel meer opties om eigen keuzes te kunnen maken dan je denkt. Deze kansen benutten geven enorm veel energie en zorgen voor de kick. Autonomie gaat niet over vrijheid blijheid en alles kunnen. autonomie gaat over de mogelijkheid om de kansen die er altijd zijn te kunnen kiezen.